MENINGOKOK

İnvaziv meningokok enfeksiyonu, baş ağrısı ve ateş gibi ilk genel semptomlardan sonra birkaç saat içinde hayatı tehdit edebilen ciddi bir hastalıktır. Meningokok olarak da bilinen Neisseria meningitidis bakterileri genellikle pürülan beyin zarı iltihabı veya sepsise (genellikle kan zehirlenmesi veya kan dolaşımı enfeksiyonu olarak da bilinir) neden olur. Meningokok hastalıkları Almanya’da çok nadir görülür. Yılda 1 milyon kişi başına 4’ten az vaka düşmektedir.

İnsandan insana

Meningokoklar esas olarak insan nazofarenksini istila eder. Patojenler, örneğin tükürük veya burun salgıları gibi yakın temas yoluyla başkalarına bulaşabilir. Meningokoklar vücut dışında hızla öldüğünden, yakın teması olmayan kişiler arasında karşılaşma genellikle bulaşmaya yol açmaz.

Bir hastalık genellikle baş ağrısı, ateş, titreme ve baş dönmesi gibi genel semptomlarla aniden başlar ve şiddetli bir hastalık hissi verir. Birkaç saat içinde yaşamı tehdit eden bir durum ortaya çıkabilir.

Meningokoklar, tek tek veya birlikte ortaya çıkabilen iki ana klinik tabloya neden olur:

• Beyin zarı iltihabı (menenjit)
  Ateş, baş ağrısı, ışığa karşı hassasiyet ve şiddetli uyku hali veya baş dönmesi gibi bilinç bulanıklığı beyin zarı iltihabının yaygın belirtileridir. Tipik bir belirti, genellikle sabah kusması veya dolaşım yetmezliği belirtileri ve bazen nöbetlerle birlikte boyunda ağrılı sertliktir.
• Sepsis (kan zehirlenmesi, kan dolaşımı enfeksiyonu)
  Meningokok sepsisinde, bakteriler kan ile tüm vücuda yayılır. Bu sırada kanın pıhtılaşması bozulur. Bu da deride yoğun kanamaya neden olur. Sepsisin özellikle ağır bir formunda, böbrek üstü bezlerinde hayatı tehdit eden kanamalar dolaşım şokuna yol açar. Sepsis çoklu organ yetmezliğine kadar ilerleyebilir. Bu, derhal tedavi edilmesi gereken tıbbi bir acil durumdur. Ateş ve güçlü bir hastalık hissine ek olarak, uyarı işaretleri arasında nabzın hızlanması, nefes darlığı ve kafa karışıklığı da yer alabilir.

Etkilenenlerin % 10 ila 20’sinde komplikasyonlar ve uzun vadeli sonuçlar meydana gelmektedir. Meningokok menenjitinin ardından kraniyal sinir felçlerine, nöbetlere, zihinsel bozukluklara veya öğrenme güçlüklerine ve sağırlığa yol açabilir. Sepsis doku hasarına ve hatta tek tek uzuvların ölümüne yol açabilir.

Meningokok menenjiti için ölüm oranı % 1, septisemi için yaklaşık % 13 ve septik şokun şiddetli formu için yaklaşık % 33’tür.

Bebeklerde ve küçük çocuklarda meningokok hastalığının belirtileri genellikle daha az tipiktir. Belirtiler arasında ateş, kusma, kramplar, sinirlilik veya uyuşukluk, ağlama ve şişkin veya sert bir bıngıldak (kafatası plakaları arasındaki boşluk) yer alabilir. Öte yandan, boyun sertliği olmayabilir.

İlk belirtiler enfeksiyondan 2 ila 10 gün sonra, genellikle 3 ila 4 gün sonra ortaya çıkar. Etkilenenler, semptomların başlamasından önce 7 güne kadar bulaşıcıdır. Hastalık genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Etkili antibiyotik tedavisinin başlamasından 24 saat sonra enfekte kişiler artık bulaşıcı değildir.

• Meningokok hastalığından muzdarip bir kişiyle yakın temasta bulunduysanız, meningokok enfeksiyonunun ilk belirtisinde (yukarıya bakın) derhal tıbbi yardım almalısınız. Yakın temas, örneğin hasta kişiyle aynı evde yaşamanız veya uzun süre doğrudan temas halinde olmanız anlamına gelebilir; örneğin öpüşürken veya ortak kullanım alanlarında.
• Enfekte kişilerin yakın temaslılarına önleyici tedbir olarak antibiyotik verilmelidir. Bu uygulamaya mümkün olan en kısa sürede, ancak hasta kişiyle temastan sonraki en geç 10. günde başlanmalıdır.
• Enfekte kişiye meningokok teşhisi konmuşsa, aşılanmanın mümkün olduğu aşılanmamış yakın temaslılara aşılama önerilir.
• Vakanın aynı hane halkında görüldüğü yakın temaslılarda, ihtiyati antibiyotik tedavisinin başlamasından 24 saat sonra semptomlar görülmezse, bu kişiler ortak tesisleri tekrar ziyaret edebilir veya buralarda çalışabilir.
• Sorumlu sağlık kuruluşunun talimat ve tavsiyelerine uyun.