DANG HUMMASI

Dang humması dang virüsü tarafından tetiklenen bir vektörel hastalıktır. Virüsler Aedes türü sivrisineklerden insanlara bulaşır. Bu sivrisinekler özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde bulunuyor. Dang humması, tropikal ve subtropikal bölgelerin büyük bölümlerine yaptıkları seyahatten dönen kişilerde ateşin en sık görülen sebepleri arasında yer alıyor.

Çoğu vakada dang virüsü hiç belirti oluşturmaz veya birkaç gün ila bir hafta sonra azalan hafif belirtiler oluşturur. Klasik dang humması hastalığı önce grip benzeri semptomlarla kendini hissettirir. Başlangıçta 40 dereceye varan ateş, titreme ve baş ağrısı tipiktir. Baş ağrısı genellikle gözlerin arkasında güçlü bir baskı hissi olarak hissedilir. Buna ek olarak belirgin kas ağrısı ve eklem ağrısı da eklenir. Bu nedenle dang hummasına “kırık kemik humması” da denir. Ayrıca vücutta küçük, pembemsi lekelerin olduğu bir deri döküntüsü de olabilir. Lenf bezleri şişebilir. Sıklıkla klasik dang hummasının semptomları tamamen ortadan kalkması birkaç hafta sürer.

Hastaların çok küçük bir bölümü dang hummasının ağır bir halini geçirebilir. Özellikle çocuklar ve daha önce dang enfeksiyonu geçiren kişiler risk altındadır.

Hastalığın ağır halinde şiddetli karın ağrısı, kusma, nefes darlığı ve bilinç bozuklukları gibi diğer semptomlar da eklenir. Hastalığın seyrinde tipik olarak pıhtılaşma bozuklukları meydana gelir. Bunun belirtileri ciltte küçük, nokta biçminde kanamalardan burun kanamasına ve iç kanamaya kadar olabilir.

Dang hummasının ağır hali dolaşım ve organ yetmezliğine yol açabilir. Dang humması erken teşhis edilip tedavi edildiğinde ölüm oranı %1’in altındadır. Almanya’da hastalığın ağır biçimleri ve dang humması nedeniyle ölüm vakaları son derece nadirdir.

Bulaştan ilk semptomların ortaya çıkmasına kadar geçen süre genellikle 4 ila 7 gündür. Daha nadiren semptomlar 3 gün sonra veya ancak 14 gün sonra ortaya çıkar. Hasta, virüsü kendi kendine başka insanlara bulaştıramaz. Yani iğne batmasıyla yaralanma gibi durumlar dışında diğer insanlar için bulaşıcı değildir.

Ancak enfekte kişi bir Aedes sineği tarafından sokulursa virüs sineğe bulaşabilir. Bu sinek daha sonra sokma yoluyla diğer insanları enfekte edebilir.

Özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde yaşayan insanlar dang virüsüyle enfekte olabilir (örneğin Orta Amerika, Güney Amerika, Güneydoğu Asya veya Afrika’nın bazı bölgelerine seyahatlerde). Yağış dönemleri boyunca bulaş riski son derece yüksektir. Örneğin Fransa, İtalya, İspanya ve Hırvatistan gibi bazı Avrupa ülkelerinde de bulaşma gerçekleşmiştir. Belirli kişi grupları dang hummasının ağır seyri için yüksek risk altındadır:

• 15 yaş altı çocuklar
• Halihazırda bir kez dang virüsü ile enfekte olmuş kişiler

Sivrisinek ısırıklarından korunma

Dang hummasına karşı korunmanın en iyi yolu seyahatte sinek sokmasına karşı korunmaktır. Bunun için aşağıdaki tedbirler uygundur:

• Mümkün olduğunca vücudunuzu örten kıyafetler giyin.
• Sineğe karşı koruyucu maddeleri (kovucular) cildinize sürün. Güneş kremi kullanırken kovucuları uygulamadan önce bunun iyice emilmesine izin verin.
• Kıyafetler de sineğe karşı koruyucu maddelerle daha itici hale getirilebilir. Ürünün kullanım talimatlarını dikkate alın.
• Pencerelere ve kapılara sineklik takın veya cibinlik kullanın.
• Mümkün olduğunca iklimlendirilmiş ortamlarda bulunun.

Subtropik veya tropik bölgelerde seyahat ederken, hastalık geçirmeden de bilmeden dang virüsleri ile enfekte olabilirsiniz. Almanya’da bulaşma riskini düşük tutmak için, dang virüsünün yayıldığı bölgelerden dönen ve Asya kaplan sivrisineğinin yayıldığı bölgelere döndükten sonra Almanya’da bulunan yolcular, yaz aylarında ve sonbaharın başlarında 2 ila 3 hafta boyunca kendilerini sivrisinek ısırıklarından korumaya devam etmelidir.

Dang hummasına karşı Qdenga aşısı mevcuttur. Kasım 2023’te Daimi Aşı Komisyonu (STIKO) bu aşı için bir öneri yayınlandı. STIKO yalnızca 4 yaşından büyük ve daha önce bir kez doğrulanabilir bir şekilde dang virüsü ile enfekte olmuş (yani dang virüsleri ile enfeksiyonun bir laboratuvarda doğrulanması mevcut) kişiler ve

• riskli bir bölgeye seyahat planlayan kişiler veya
• endemik bölgelerin dışında dang virüsleriyle (örn. araştırma kurumlarında veya laboratuvarlarda) özel faaliyetlerde bulunan kişiler.

Aşı laboratuvarda kanıtlanmış bir dang virüsü enfeksiyonundan en erken 6 ay sonra yapılmalıdır. Yeterli bir aşı koruması için en az 3 aylık arayla 2 doz aşı gereklidir.