LEJYONELLALAR

Lejyonellalar insanlarda grip benzeri şikayetlerden ağır akciğer iltihabına kadar farklı hastalık tablolarına sebep olabilen bakterilerdir. Bunlar tüm dünyada görülen çevresel patojenlerdir ve yüzey sularında ve kaynak sularında doğal bileşen olarak az sayıda mevcutturlar.

Lejyonellaların çoğalması için en uygun sıcaklıklar 25°C ve 45°C arasındaki sıcaklıklardır. 60°C’nin üzerinde çoğu zaman ölürler ve 20°C’nin altında çoğalmaları neredeyse imkansızdır. Bu bakteriler, buralarda uygun sıcaklıklarda özellikle binalardaki su boruları gibi yapay su sistemlerinde ideal büyüme koşulları bulurlar. Lejyonellalar boru sistemlerinde bulunan tortu ve kalıntılarda çok rahat çoğalabilirler.

Patojen içeren su damlacıkları yoluyla

Patojenler atomize ve nebülize su aracılığıyla aktarılırlar. Patojen içeren damlacıklar havada yayılabilir ve teneffüs edilebilirler. Olası bulaşma kaynakları, duşlar, jakuziler, hava nemlendiricileri veya musluklar, soğutma kuleleri ve klima sistemleridir. Bunların yanında çok sayıda başka bulaşma riski mevcuttur.

İçme esnasında nadir durumlarda yutma sırasında suyun yanlışlıkla ciğerlere kaçması ile bulaşma gerçekleşebilir.

Önemli: Lejyonellalar insandan insana bulaşmaz.

Lejyonellalar insanlarda iki farklı hastalık tablosuna yol açmaktadır:

Lejyoner hastalığı/ Legionella Pnömonisi

Lejyoner hastalığı veya Legionella pnömonisi, akciğer iltihabının bir türüdür. Öksürük, titreme nöbetleri, baş ağrısı, ağır kırgınlık ve yüksek ateş ile kendini gösterir. Ayrıca ishal veya zihin bulanıklığı da görülebilir. Tedavi edilmeyen veya yanlış tedavi edilen zatürre genellikle ağır seyreder, doğru tedavide iyi iyileşme ihtimalleri mevcuttur.

Pontiac ateşi

Aynı şekilde lejyonellalardan kaynaklanan bir başka ve iyi anlaşılmamış bir hastalık ise Pontiac ateşidir. Bu hastalık ateş, huzursuzluk, baş ve eklem ağrıları gibi grip benzeri şikayetlerle kendini gösterir ama zatürre görülmez. Hastalık genellikle bir hafta içinde kendiliğinden tamamen iyileşir.

Patojenle temas gerçekleştikten 2 ila 10 gün sonra lejyoner hastalığına ilişkin ilk şikayetler ortaya çıkar. Pontiac ateşinin bulaşmasından ortaya çıkması arasında 5 saat ila yaklaşık 3 gün arasında, ortalama 1 ila 2 günlük bir süre bulunmaktadır.

Hastalık tablosundan bağımsız olarak hastalar bulaştırıcı değillerdir.

Lejyonellaların içme suyu tesisatlarının boru hatlarında çoğalmasını önlemek önemlidir.

İçme suyu tesisatlarının kurulması ve bakımları esnasında uyulması gereken özel teknik yasalar mevcuttur. İçme Suyu Yönetmeliği uyarınca büyük tesislerden, kamu binalarından ve ticari amaçlara hizmet eden tesislerden düzenli aralıklarla su örnekleri alınarak incelenmektedir. Belli bir lejyonella konsantrasyonunun tespit edilmesi halinde bu durum Sağlık Müdürlüğü’ne bildirilmelidir.

Lejyonella bakterilerinin bir binanın sıcak su tesisatlarında büyük miktarlarda çoğalmasını engellemek için aşağıda belirtilen önlemler yardımcı olabilir:

• Prensip olarak boru sistemlerinde ölü hatların oluşmasını engellemek ve böylece hatlarda su akımının durmasını önlemek için su hatları düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Merkezi sıcak su ısıtma tesisatı ve deposu bulunan evlerde içme suyu ısıtıcısının regülatör ısısı en az 60°C’ye ayarlanmış olmalıdır. Su sıcaklıkları boru hatlarının hiçbir bölümünde 55 °C’nin altına düşmemelidir.

Lejyonella bakterilerine karşı bir aşı mevcut değildir.